Zamknij

Doktor Józef Bednarz - pomorski Korczak - bohaterem uroczystości

17:06, 02.10.2019 K.N Aktualizacja: 14:46, 03.10.2019
Skomentuj

Szczególnym bohaterem obchodów dzisiejszych kujawsko-pomorskich uroczystości poświęconych ofiarom zbrodni pomorskiej 1939  jest doktor Józef Bednarz, polski psychiatra, w 1939 roku dyrektor szpitala psychiatrycznego w Świeciu, nazywany pomorskim Korczakiem.

Bohaterem tegorocznych uroczystości poświęconych ofiarom zbrodni pomorskiej jest doktor Józef Bednarz, polski psychiatra, w 1939 roku dyrektor szpitala psychiatrycznego w Świeciu (obecnie jego patron), nazywany pomorskim Korczakiem. Dziś (2 października) w Urzędzie Marszałkowskim odbyła się promocja poświęconej mu książki.

Był humanistą, zdolnym lekarzem, psychiatrą wprowadzającym rewolucyjne zmiany w terapii, fachowcem od gazów bojowych i ochrony przez nimi, bojowcem Polskiej Partii Socjalistycznej. Początki jego życiorysu są dość typowe dla żyjącej w rosyjskim zaborze polskiej inteligencji. Urodził się w gruzińskim Tbilisi jako potomek zesłańców. Znakomite wyniki w nauce i studia w Cesarskiej Wojskowej Akademii Medycznej otwierały mu drogę do świetnej kariery. Praktykuje m. in. w Petersburgu, zostaje asystentem jednego z pionierów nowoczesnej rosyjskiej psychiatrii Władimira Biechtieriewa. Ale pochłaniają go także inne sprawy – jeszcze jako student angażuje się w walce o niepodległość Polski, kolportuje bibułę, szkoli się w tajnej akademii bojowników PPS, przerzuca broń i nadzoruje produkcję ładunków wybuchowych. Podczas pierwszej wojny światowej jest rosyjskim lekarzem wojskowym. Później przekaże polskiemu wywiadowi wojskowemu informacje na temat rosyjskich badań nad bronią chemiczną i ochroną przeciw gazom bojowym.

Wytrwał do końca

W odrodzonej Rzeczpospolitej zajmuje miejsce godne swojej wiedzy i siły charakteru. Poświęca się psychiatrii (jest m. in. ordynatorem oddziałów i dyrektorem szpitali, prowadzi badania, publikuje) i badaniami w dziedzinie ochrony przeciwchemicznej (w Instytucie Badawczym Broni Chemicznej w Warszawie), angażuje się w życiu obywatelskim i patriotycznym.

Wrzesień 1939 zastaje go w Krajowym Zakładzie Psychiatrycznym w Świeciu, gdzie jest szanowanym przez współpracowników dyrektorem. Wkrótce i tu dociera niemiecka „Aktion T-4” - zaplanowana i systematycznie przeprowadzona akcja mordowania chorych psychicznie i osób niepełnosprawnych intelektualnie – a także wymierzona w polskie elity „Inteligenzaktion”.

Doktor Bednarz może wyjechać ze Świecia i uratować życie. Namawia go do tego nawet niemiecki zarządca szpitala. Nie skorzystał z tej możliwości. Uratował tylu pacjentów, ilu udało mu się potajemnie wysłać do domów, do rodzin. Został zamordowany przez niemieckie komando śmierci najprawdopodobniej w miejscowości Grupa niedaleko Świecia 11 listopada 1939.

Kapitan ostatni opuszcza swój statek... 

Mateusz Kubicki, Kapitan ostatni opuszcza swój statek... Józef Władysław Bednarz (1879–1939), Gdańsk–Warszawa 2019, 104 s. + 16 s . wkł. zdj., ISBN: 978-83-8098-622-0
Publikacje gdańskiego oddziału IPN: tom 73

Jest to pierwsza na polskim rynku wydawniczym próba odtworzenia całościowego życiorysu nieznanej szerzej postaci Józefa Bednarza – bojownika PPS walczącego o wolność ojczyzny, lekarza psychiatry, od 1933 r. dyrektora Krajowego Zakładu Psychiatrycznego w Świeciu nad Wisłą, jednej z ofiar „Intelligenzaktion” na Pomorzu Gdańskim. Chociaż mógł ocalić życie, zdecydował się na gest niezwykłej odwagi i towarzyszył swoim pacjentom w drodze na śmierć. W okresie powojennym dr. Bednarzowi nadano miano „pomorskiego Korczaka”. Nie doczekał się on jednak na Pomorzu szczególnego uhonorowania. Jedynym trwałym upamiętnieniem jego postaci jest Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Świeciu nad Wisłą, noszący od 1980 r. jego imię. Celem niniejszego zarysu biograficznego jest przybliżenie szerszemu gronu odbiorców tej interesującej i barwnej postaci.

Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Ziemie polskie pod okupacją 1939–1945”.
Książkę można kupić w niektórych oddziałach IPN oraz w internetowym sklepie 

 

 

 

(K.N)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%