Nie ma chyba narządu, który cechuje się tak skomplikowaną budową jak oczy. Za odbieranie wrażeń wzrokowym odpowiada gałka oczna, która poprzez nerwy wzrokowe przekazuje je dalej do kory wzrokowej płatów potylicznych mózgu. Oko jest jednym z najbardziej złożonych, a jednocześnie najbardziej wrażliwych organów w ludzkim ciele. Na negatywne funkcjonowanie tego narządu może wpływać wiele czynników. Zaburzenia widzenia mogą pojawiać się z powodu różnych przyczyn, na przykład w wyniku procesów chorobowych. Schorzeniem mającym swoje skutki w pogorszeniu ostrości wzroku jest na przykład zapalenie nerwu wzrokowego. Na czym polegają jego objawy, jak przebiega diagnostyka oraz jakie metody stosuje się w leczeniu tej choroby? W dzisiejszym artykule omawiamy najważniejsze kwestie ułatwiające zrozumienie tego zagadnienia.
Nerw wzrokowy (łac. nervus opticus) to II nerw czaszkowy. Jest on pasmem nerwowym łączącym oko z mózgowiem. Rozpoczyna się w komórkach zwojowych siatkówki, a kończy w skrzyżowaniu wzrokowym w mózgu. Funkcją nerwu wzrokowego jest przenoszenie impulsów nerwowych, czyli przetworzonych do postaci elektrycznej wrażeń wzrokowych ze struktur oka do kory mózgowej. II nerw czaszkowy pełni niezmiernie ważną rolę, ponieważ dzięki niemu możliwe jest prawidłowe widzenie. Jego uszkodzenie w wyniku choroby lub urazu powoduje poważne kłopoty ze wzrokiem. Warto więc poznać objawy oraz, co najważniejsze, metody leczenia omawianego schorzenia.
W okulistyce wyróżnia się dwa rodzaje zapalenia nerwu wzrokowego ze względu na umiejscowienie zmian chorobowych:
Do głównych przyczyn choroby zalicza się także zatrucia związkami chemicznymi oraz cukrzycę. Symptomy mogące świadczyć o zapaleniu nerwu wzrokowego obejmują przede wszystkim pogorszenie jakości widzenia. Najczęściej choroba zaczyna się od nagłego osłabienia ostrości wzroku w jednym oku lub w obu oczach. Zazwyczaj dochodzi do zaburzenia widzenia barw, które dla chorej osoby stają się wyblakłe, a czasami nawet do całkowitej utraty zdolności rozpoznawania kolorów. Inne dolegliwości występujące w przebiegu choroby to: znaczne zmiany w polu widzenia oraz ból podczas poruszania gałką oczną. Bardzo często pojawiają się też zaburzenia percepcji światła bądź brak reakcji na światło. Zapalenie nerwu wzrokowego może doprowadzić do częściowej lub całkowitej utraty wzroku. Dlatego w przypadku podejrzenia pojawienia się zapalenia konieczna jest jak najszybsza wizyta u specjalisty.
W leczeniu zapalenia nerwu wzrokowego specjalizują się lekarze-okuliści. Nierzadko terapią stanów zapalnych powodujących dysfunkcję przewodzenia impulsów w obrębie drogi wzrokowej zajmują też neurolodzy. Objawów zapalenia II nerwu czaszkowego nie wolno bagatelizować – nawet jeżeli początkowo wydają się błahe. W diagnozie konieczne jest wykonanie podstawowego badania okulistycznego, obejmującego m.in. badanie dna oka oraz badanie pola widzenia. Przy podejrzeniu zapalenia nerwu wzrokowego pacjent zazwyczaj otrzymuje także skierowanie na badanie EPS i rezonans magnetyczny.
Zapalenie nerwu wzrokowego może doprowadzić do ślepoty, nawet w ciągu kilku dni czy godzin. Dlatego w każdym przypadku wymaga oceny przez specjalistę. W leczeniu najczęściej stosuje się leki sterydowe – ich zadaniem jest zahamowanie procesu zapalnego. Aby złagodzić objawy, np. ból podczas poruszania oczami, lekarze często polecają też krople do oczu. Ich stosowanie należy zawsze omówić ze specjalistą: dobierze on odpowiedni preparat, który może wspomagać w konkretnym przypadku. W trakcie leczenia zapalenia nerwu wzrokowego oraz po jego zakończeniu pacjent musi pozostawać pod kontrolą okulisty.
